Dokuma Terimleri ve Kumaş İşlemleri

...DOKUMA...
Dokuma, atkı ve çözgü ipliklerinin dikey açı yapacak şekilde, birbirinin altından, üstünden geçirilmesiyle ortaya çıkan düz yüzeyli üründür.
İplik Numaralandırma Sistemi;
Uzunluk numaralandırma sistemi
metrik numara (Nm)
pamuk ipliği İngiliz numarası (Ne)
Ağırlık numaralandırma sistemi
Denye (Td)
Bu sistemler arasında ;
Nm=1.693 * Ne , Ne=0.59 * Nm , Nm=9000/Td
dönüşümleri mevcuttur

...ATKI - ÇÖZGÜ SAYISI...
Dokuma kumaşın oluşumunu sağlayan ipliklerin eni yönünde yer alan ipliklere atkı, boyu yönündeki ipliklere de çözgü denir. Mamül kumaşta çözgü ve atkı yönünde 1cm' deki iplik sayısı o kumaşın cm'deki yoğunluğunu yani sıklığını vermektedir.
Çözgü ipliklerinin yan yana dizilmesi ile kumaşın eni, atkı ipliklerinin peşisıra dizilmesi ile kumaşın boyu oluşturulur.
Yandaki şekil, lüp tabir ettiğimiz 1cm x 1cm lik ölçekle bakıldığında kumaşın dokusunu göstermektedir. Kırmızılar atkı, siyahlar ise çözgüdür. Kırmızıların (atkı) tel sayısı 8, siyahların (çözgü) tel sayısı ise gene 8' dir. Toplam tel sayısı dediğimiz 8 + 8= 16 olarak kabul edilir. Demek ki bu kumaş 16 teldir.
...TUŞE...
Kumaşın yumuşaklık derecesine denir.

...ŞARDONLAMA...
Dokuma yada örme kumaşların ipliklerinin içerisinden ,liflerin çekilerek kumaş yüzeyine çıkarılması ve böylece tüylendirilmiş yüzeyli bir kumaş görünüşü oluşturulmasıdır. Şardonlama enlemesine açık durumdaki kumaşın, doğal veya metalik ince teller yada zımpara kaplı dönen silindirler ile aksi yönde geçirilirken mamulün üzerinden geçirilmesi ile gerçekleşir. Battaniye, flanel, peluş, oduncu gömleklik kumaşlarında özellikle uygulanır.

...APRE...
Açık yapılı pamuklu kumaşlarda , atkı ve çözgüler arasındaki boşlukların dolgu maddesi ile emdirme yapılarak doldurulması işlemidir. Dolgu maddeleri kumaşı tüllendirdiğinden beyaz mamullerde kullanılır. Çekmezlik, Buruşmazlık, Güç Tutuşurluk, Su Geçirmezli, Güve Yemezlik, Boncuklanmayı Önleyici, Çürümeyi Önleyici, Kir İticilik apre çeşitleri vardır..

...SANFOR ( ÇEKMEZLİK )...
Özellikle selüloz esaslı mamullerde ( pamuk, viskon, keten vb.) ,mamulün her yerinde aynı özelliği sağlamak amacıyla yapılan mekanik işlemdir. Bu işlemin amacı tekstil işletmelerinde dokuma (veya örme) öncesi , dokuma (veya örme) ve terbiye işlemleri sırasında kumaşta oluşan çözgü yönündeki gerilimlerin yok edilmesi, böylece lifler doku içinde daha rahatlamış, daha gerilimsiz hale getirilmiş olur.

...KALANDERLEME...
Tekstil mamulünü yumuşatmak ve yassılatmak , iplikler arasındaki aralıkları kapatmak veya yüzeye parlaklık vermek amacıyla kumaşın basınçlı silindirler arasından geçirilmesidir. En az iki silindir arasından geçirilir. Yünlüler hariç pamuklu ve sentetik elyafların tümüne uygulanır